Eerste week in Mulago Hospital

31/03 - 04/04

Maandag was ons eerste dagje in het ziekenhuis. Na een wandeling van een half uur zijn we rond 9 uur aangekomen waarna ieder zijn eigen kant op ging. Ik kreeg mijn "scrubs" en werd vervolgens samen met twee Amerikaanse studenten rondgeleid op de High Risk Labour Ward. Diezelfde dag heb ik daar op de afdeling samen met Wiesje meegelopen. Toch wat makkelijker om van een Nederlandse student alles uitgelegd te krijgen! Op deze afdeling worden alle moeders opgenomen die bevallen met een complicatie risico of met complicaties van het kindje. De bedden daar staan allemaal naast elkaar zonder enige privacy. Af en toe hangt er een doek, maar dit is absoluut niet voldoende. Qua hygiëne is het ook niet je van het. De motten vliegen er rond en ook katten kunnen ineens langs je enkels opduiken. Op de afdeling bleek er meteen een heftige casus te zijn. We stonden bij een mevrouw die op het punt stond te bevallen van haar eerste kindje, maar het kindje was helaas al dood. Ik haalde de doek over haar buik en vagina vandaan en ik zag de beentjes en de helft van het ruggetje al naar buiten steken. Deze mevrouw wist al dat het kindje dood was, maar ze had enorm veel pijn omdat ze het kindje niet uitgeperst kreeg. Het bleek dat deze neonaat een enorme zwelling rondom zijn hals had gevuld met vocht, ook wel "cystic hygroma" genaamd. Deze zwelling ontstaat als er iets fout verloopt tijdens de groei van de foetus. Het kan allerlei oorzaken hebben. Hier in Afrika moet men dan altijd denken aan bepaalde drugs of zelf gemaakt geneesmiddelen die mensen nemen waardoor er tijdens de zwangerschap fouten in de groei kunnen ontstaan. Of dat bij deze moeder het geval was is niet zeker. Wiesje en ik hebben haar geprobeerd te kalmeren en op een zo goed mogelijke manier geprobeerd te ondersteunen. We voelden ons hulpeloos omdat het ontzettend lang duurde voordat de arts uiteindelijk kwam om te hulp te schieten. De vrouw bleef pijn houden en de voetjes van de neonaat werden blauw en langzaam aan zelfs zwart. In NL zou dit á la minute aangepakt worden, hier gaat het allemaal stukken langzamer en gaat de arts eerst nog 100 andere dingen doen voordat een gevaarlijke situatie zoals deze aangepakt wordt (moeder kan hier ook aan overlijden). Uiteindelijk heeft de arts het kindje er zelf uit kunnen trekken. Een schok om te zien dat het dode kindje een enorme zwelling had vanaf de buik tot en met het hoofdje. Het hoofdje was misvormd en er waren geen gezichtskenmerken zoals ogen of mond te zien. Dit kindje was daarnaast ook prematuur, waardoor sowieso niet alles volgroeid was. Na de dode geboorte hebben we moeder bijgestaan omdat ze toen pas merkte hoe emotioneel het was. Ze wilde het kindje dan ook niet zien. Omdat we niet wisten wat de oorzaak is van deze aangeboren aandoening, was er een mogelijkheid om pathologisch onderzoek te laten doen. Dit is iets wat heel belangrijk kan zijn voor een volgende zwangerschap van deze mevrouw. Echter, dit kost 50.000 Oegandese schilling, geld dat moeder niet had. In euro's omgerekend is dit maar 15 euro. Toen we dit hoorden stonden we even aan de grond genageld. Wij stonden daar met briefjes van 50.000 schilling in onze zak voor eten en allerlei leuke dingen, en deze moeder had het niet waardoor bij een volgende zwangerschap hetzelfde kan gebeuren en ze alweer een traumatische ervaring zoals deze meemaakt. Ik was geneigd om mijn geld ervoor te geven! Maar dit mag helaas niet. Wat ik erg bijzonder vond is hoe dankbaar ze was dat we haar op dat moment hebben bijgestaan. Na deze heftige ervaring was de dag zowat al voorbij en was het tijd om thuis af te schakelen.

De rest van de week heb ik op de Low Risk Labour Ward gestaan. Een afdeling naast het ziekenhuis gelegen op een heuvel waar ook afdelingen van de kindergeneeskunde liggen en de postnatale afdelingen. Hier zal ik twee weken blijven met als doel uiteindelijk zelf bevallingen te kunnen doen. Ook hier op de afdeling is de privacy niet optimaal, met enkel wat doeken tussen bedden opgehangen. Er is ook een huiskat aanwezig die nogal graag in deze doeken klimt en motten zitten overal rondom ons op het dak. Steriliteit is ook iets waar je niet van op aan kunt. Heel anders dan in Nederland op een dergelijke afdeling! Deze week heb ik samen met een Zweedse studente hier rondgelopen, meegekeken en geassisteerd bij bevallingen. We hebben zelf al lichamelijk onderzoek mogen doen bij de moeders vanaf het breken van de vliezen tot aan volledige ontsluiting. Een bevalling hier is totaal niet vergelijkbaar met de bevallingen in NL. Daar is het iets wat een mooie ervaring is en waar moeders bij gesteund worden op alle mogelijke manieren. Hier is het belangrijkste dat het kind eruit moet en that's it! Vrouwen mogen niet schreeuwen of huilen, of anders worden ze verlaten door de "midwifes". Vrouwen krijgen hier ook geen epidurale pijnstilling, ik heb zelfs niet eens gezien dat men pijnstilling in welke vorm dan ook gaf! Ik vind dat het er hard aan toegaat en af en toe zijn wij als buitenlandse studenten ook weggelopen omdat we het gewoon niet meer wilden zien. Ze gaan heel wreed om met de vrouwen hier, tot slaan aan toe als moeders niet goed persen. Ik probeerde zelf dan ook tijdens zo'n bevalling de moeder te ondersteunen met haar ademhaling tijdens de weeën, zodat er toch iemand is die haar op een dergelijke manier helpt. Naderhand waren ze ons als studenten ook altijd dankbaar en konden ze niet stoppen met zeggen "god bless you". Bizar om te zien dat het er hier zo aan toe gaat, maar het is nou eenmaal hoe men hier werkt. De patiënt is veel onderdaniger dan in Europese landen.

Ook op deze afdeling heb ik al een heftige casus meegemaakt. Er werd een kindje geboren die niet ademhaalde, niet huilde, een trage hartslag had, blauw zag en dus gereanimeerd moest worden. Ook dit gaat lang niet zo snel als in NL en de hulpmiddelen hiervoor zijn zeer beperkt. Af en toe sta ik dan te trappelen van ongeduld omdat ik bang ben dat het fout gaat. Ik voelde al even een opluchting dat er zuurstof aanwezig was voor dit kindje! Uiteindelijk heeft het zeker een half uur geduurd voordat het kindje op gang kwam, met ook een goede afloop!naast de minder leuke dingen zijn er ook leuke ervaringen hier op de afdeling. Ik ga vaker langs bij de moeders die nog op de afdeling liggen na een bevalling om even te kijken hoe het gaat. Er was een heel lief vrouwtje die ontzettend leuk was met haar pasgeboren baby. Ik vroeg haar wat de naam was van haar jongetje, maar deze had ze nog niet. Toen besloot ze dat ik een naam mocht verzinnen! Ik heb gekozen voor de naam Benjamin, en ze vond hem erg mooi! Heel leuk om te zien dat ze hem vervolgens ook constant met de naam Benjamin aansprak als hij gevoed moest worden of als ze hem vasthield in haar armen! Dit was wel heel bijzonder en ik vond het ook ontzettend lief en leuk dat ik deze beslissing mocht maken!

Tot nu toe heb ik nog geen bevalling helemaal zelf kunnen doen. Op vrijdag hebben we wel een lesje van een Nederlandse gynaecologe gekregen om toch iets zekerder in onze schoenen te staan bij het doen van een bevalling of bij het doen van een episiotomie (inknippen). Hopelijk is het maandag zover! De zusters en midwifes kennen ons nu iets beter op de afdelingen en we hebben al veel gezien en geassisteerd. Dus fingers crossed!